Sık sık migren atağı yaşayanlar bu cümleyi çok kullanır. Yüksek sesten, keskin kokulardan, çok ışıklı ortamlardan, stresten… Bir çok sebebi olabilir.  Aynı şekilde bazı besinler ile de ilişkilidir.

Migren, sinir sisteminin aşırı duyarlı olması sonucu oluşan bir hastalıktır. Dünya çapındaki nüfusun yaklaşık %11’i migren hastalığına sahiptir ve kadınlar erkeklerden daha çok etkilenmektedir.

Migren, tek bir semptom veya birden fazla semptomdan oluşan bir sorundur. Belirgin özellikleri uzun süren baş ağrısı, kusma, mide bulantısıdır.

Çevresel ve genetik faktörler migrenin oluşmasında rol oynayabilmektedir. Beslenme de, bazı bireylerde migreni tetikleyebilmektedir. Stres, hormonal değişiklikler, yorgunluk, düzensiz uyku, ilaçlar ve sigara kullanımı, kokulara hassasiyet, egzersiz, ışık, hava değişikliği migreni artıran sebeplerdir.

Migren ve beslenme arasında karmaşık bir ilişki mevcuttur. Genel olarak açlık veya öğün atlama ciddi bir sebep olmakla beraber; çikolata, kırmızı şarap, peynir, kafein, monosodyum glutamat (MSG), nitrit ve aspartam önemli tetikleyiciler olarak karşımıza çıkmaktadır. Son yapılan çalışmalarda beslenmenin migren tedavisinde etkili olabileceği düşünülmektedir.

v Açlık, migren ataklarının en önemli sebeplerindendir. Aslında  açlıkla beraber gelişen hipoglisemi migreni tetiklemektedir. Düzenli öğünler yapmak migreni iyileştirmede etkilidir. Migren atağını önlemek için sağlıklı ve dengeli beslenmeli ayrıca öğün atlamaktan kaçınılmalıdır. Ara öğün olarak kan şekerini hızlı yükseltmeyen ara öğünler tercih edilmeli, uyumadan önce hafif atıştırmalıklar sabahın erken saatlerinde migrenin başlamasını azaltabilmektedir. Buna örnek ara öğünler;

·      4 yemek kaşığı yoğurt ve 1 porsiyon meyve

·      1 bardak süt, 1 porsiyon taze meyve, 2 yemek kaşığı yulaf kepeği, tarçın ile karışım

·      Tam tahıllı ekmek ve beyaz peynirli tost

Ara öğün çeşitleri artabileceği gibi porsiyonlar da kişiye özel olmalıdır.

v Çikolata; migreni tetikleyen feniletilamin, teobromin, kafein ve kateşin gibi maddeler içermektedir. Bu kimyasallar sempatik sinir hücrelerinden norepinefrinin salınımı ve beyin kan akışının değişmesi ile baş ağrısını başlatabilmektedirler. Çikolatanın baş ağrınızı tetiklediği düşünüyorsanız tüketimini azaltabilir veya çok etkiliyorsa günlük beslenmenizden çıkarabilirsiniz.  

v Kafein; kahve, çay, soda ve çikolata gibi besinlerde bulunur. Kafeinin etkisi, alınan doza bağlı olarak değişir. Eğer düzenli bir şekilde  kafein alıyorsanız miktarının azaltılması veya kesilmesi bir migren atağına sebep olabilir.

Kafeini az tüketen biriyseniz  fazla miktarda tüketmeye başlayınca da migrene sebep olabilir. Bu nedenle günlük kafein alımınızı mümkün olduğu kadar tutarlı tutmakta fayda vardır.

v Çok yağlı beslenmek migreni tetiklemektedir. Yağdan zengin besinler vücutta serotonin düzeylerini azaltarak baş ağrısına neden olabilmektedirler. Düşük yağlı diyet ile beslenen hastalarda, migren ataklarının sayısında ve şiddetinde normal yağlı diyet alanlara göre azalma görülmüştür. Bu araştırma sonucuna göre, diyetin yağ yüzdesinin azaltılması ile migren ataklarının sıklığında, süresinde ve yoğunluğunda azalma sağlanabileceği belirtilmiştir.

v Dehidratasyon yani vücudun susuz kalması sıklıkla baş ağrılarına sebep olur. Bu nedenle gün içinde yeterli su tüketimi çok önemlidir.

v Meşrubat, tatlandırıcılar, çikolatalar, dondurmalar, kahvaltılık gevrekler, sporcu içecekleri ve bazı konservelerde bulunan aspartam migren tetikleyicisi olabilmektedir.

v MSG, özellikle Asya’da yemeklere tat vermek amacıyla eklenir. Dondurulmuş besinlerde, konservelerde, çorbalarda, salata soslarında, işlenmiş et ve soslarda bulunmaktadır.

v Nitritler, kimyasal bir migren tetikleyicisidir ve barsaklarda nitratlardan oluşmaktadır. Birçok hastalığın oluşmasında nitratların tüketilmesi ve sonuçta nitratların nitrite çevrilmesi rol oynamaktadır. Sosis, pastırma, jambon ve işlenmiş etlerde nitrat bulunmaktadır.

v Migrenli hastalar dondurma veya diğer dondurulmuş besinleri tüketirken baş ağrısından şikâyetçi olabilirler. Soğuk uyarı, başın etrafındaki damarların daralmasına ve sonuç olarak hassas bireylerde baş ağrısına neden olabilmektedir.

OMEGA-3 VE MİGREN

Omega-3 yağ asitlerinin prostaglandin seviyelerini ve serotonin aktivitesini düşürmedeki etkisi nedeni ile migreni önlemede yararlı olduğu ileri sürülmektedir

SONUÇ OLARAK;

Migrende atak geçirdiğiniz zamanlarda tükettiğiniz besinlere dikkat etmek ve beslenme günlüğü tutmak önemli bir başlangıç olacaktır. Ağrıyı tetikleyen besinler bulunduğunda eliminasyon diyeti (o besinleri diyetten çıkarma) yapılabilir. Çıkarılan besinin yerine benzer besin ögesi içeriğine sahip besinler günlük beslenmeye eklenmeli ve böylece oluşabilecek yetersizliklerin önüne geçilmelidir.

Ağrıyla yaşamayı azaltmak için;

·      Yeterli ve dengeli beslenmek,

·      Öğün kaçırmamak,

·      Yeterli sıvı tüketmek,

·      Düşük yağlı beslenmek,

·      Basit şekerlerden uzak durmak,

·      Paketli ürünlerden uzak durmak,

·      Düşük glisemik indeksli besinleri tercih etmek,

·      Omega-3’den zengin besinler (ceviz, keten tohumu, keten yağı, somon balığı vb.) tüketmek faydalı olacaktır.