Psyllium tohumu, Plantago afra L. veya Plantago indica L bitkisinin tohumunun ortak adıdır. Bitki, tıbbi kullanım için tohum elde etmek için yetiştirilir. Psyllium tohumu, olgun, bütün, kuru tohumlar şeklinde veya tohumların toz haline getirilmesiyle kullanılır. Psyllium tohumu içeren bitkisel ilaçlar genellikle ağızdan alınacak katı formlarda bulunur.

Bitkisel Tıbbi Ürünler Komitesi, psyllium tohumunun kabızlığın tedavisinde ve anal fissürler gibi dışkıların yumuşatılmasının ağrıyı azaltmak için arzu edildiği durumlarda kullanılabileceği sonucuna varmıştır. Psyllium tohumu bol sıvı ile alınmalıdır. Yatmadan hemen önce değil, varsa diğer ilaçları aldıktan en az yarım saat ila bir saat önce veya sonra, gün içinde alınmalıdır. Yetişkinlerde veya 6 yaşından büyük çocuklarda kullanılabilir. Kabızlık 3 gün sonra düzelmezse, bir doktora danışılmalıdır.

Kronik kabızlık için genellikle diyete lif, kepek veya hacim artırıcı bir madde eklemek gerekir. Psyllium, dünya çapında en yaygın kullanılan hacim artırıcı maddelerden biridir. Bu ilaç dışkı sıklığını ve ağırlığını arttırır, sert dışkıyı yumuşatır ve dışkılama sırasında ağrıyı azaltır. Psyllium tohumu özellikle besleyici lifler ve müsilajlar açısından zengindir. Psyllium tohumu, kendi ağırlığının 10 katına kadar su emebilir.  Sindirim sisteminden aşağı doğru hareket eder ve su içeriğini artırarak dışkıyı yumuşatır. Psyllium tohumu aynı zamanda bağırsağı yağlar, bu da dışkı geçişini iyileştirir. Dışkı hacmini artırarak, bağırsak hareketlerini tetikleyecek olan bağırsak duvarındaki gerilimi de artırır.

Psyllium tohumu kullanırken karında şişkinlik görülebilir ama zamanla normale döner. Özellikle yeterince sıvı olmadan yutulursa, sert, kuru dışkı görülme riski vardır. Genelde görülmemekle birlikte  bazı alerjik kişilerde rinit (burun akıntısı), konjonktivit (göz beyazının kızarması ve iltihaplanması), bronkospazm (hava yolu kaslarının aşırı ve uzun süreli kasılması) gibi alerjik reaksiyonlar da ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda hemen doktora danışılmalı ve kullanımı bırakılmalıdır. Direkt solunmasından kaçınılmalıdır. Ayrıca mide ve bağırsakta daralma rahatsızlıkları olan hastalarda, yutma güçlüğü çeken hastalarda, karın ağrısı, bulantı-kusma görülen kişilerde kullanılmamalıdır.

Kullanım Dozu

Avrupa İlaç Ajansına göre (EMA) günlük dozlar aşağıdaki gibidir.

·      Ergenler, yetişkinler ve yaşlılarda: 25 - 40 gr bitkisel madde/bitkisel preparat 3 tek doz

·      6 ila 12 yaş arası çocuklarda : 12 - 25 gr bitkisel madde/bitkisel preparat 3 tek doz

·      6 yaşından küçük çocuklarda kullanılması tavsiye edilmez.

*Kullandığınız ürün kapsül ise arkasındaki kullanım önerisine bakılmalıdır.

Kullanım Süresi

Kabızlık 3 gün içinde geçmezse bir doktora veya eczacıya danışılmalıdır.

Uygulama Yöntemi            

·      Her zaman yeterli miktarda sıvı ile birlikte (su, süt, meyve suyu veya benzeri sulu sıvı) alınmalıdır. Bu oran  1 gr bitkisel madde başına 30 ml su olabilir.

·      Mineral, vitamin gibi bir takviye kullanılıyorsa emilimi geciktirebilir. Bu nedenle psyllium, diğer tıbbi ürünlerin alımından yarım ila 1 saat önce veya sonra alınmalıdır.

Kimlerde Kullanımına Dikkat Edilmelidir?

·      Diyabetik hastalar, anti-diyabetik tedavinin ayarlanması gerekebileceğinden, psilyum tohumlarını sadece tıbbi gözetim altında almalıdır.

·      Psyllium tohumunun tiroid hormonları ile birlikte kullanılması, tiroid hormonlarının dozunun ayarlanması gerekebileceğinden tıbbi gözetim gerektirir.

·      Doğurganlık, hamilelik ve emzirme döneminde psyllium tohumunun kullanımına ilişkin veri yoktur, bu nedenle gerekirse ve beslenme değişikliği başarılı olmazsa düşünülebilir.

Lif kaynağı olması sebebiyle kan şekerini dengelediği, tokluk sağladığı için dolaylı olarak uygun bir beslenmenin yanında kilo vermeye destek  olabilir. Yine lif kaynağı olması sebebiyle kolesterolün düşürülmesine yardımcı olabilir ve kalp sağlığına iyi gelebilir.