MENÜ
MENÜ
Çok lezzetli bir şeyler yediğinizde neden durmak istemediğinizi merak ediyor musunuz?
Yemeye devam etmek bazen açlıktan bağımsız olarak devam eder. Sağlam bir akşam yemeğinden sonra aşırı tok olduğunuz o an yine de üzerine gelen tatlıyı nasıl da afiylete yediğinizi bir düşünün. Peki eğer ki o aşırı tokluk anında tatlı değilde bir marul salatası gelseydi yine yemek ister miydiniz? Muhtemelen hayır peki neden kalorisi yüksek besinlere zaafımız var?
Yapılan yakın zamanlı çalışmalarda beynin duygusal işleme bölgesiyle (amigdala) hücresel bir iletişim ağı keşfedildi. Enerji ihtiyacınızı karşılayacak kadar hatta daha da fazlasını tükettiğinizde yemeye devam etmek için size motive eden şeyin aslında
sinir sisteminizde sinyal molekülü olarak çalışan ve küçük bir protein olan ‘nosiseptin’ olduğu öne sürüldü. Ve bu nosiseptin isimli molekülün kalori içeriği yüksek ve lezzetli olarak tanımladığımız yiyeceklerin tüketimini uyardığı görülmüştür. Peki ama neden nosiseptin bu kalorisi yüksek besinlerin tüketimini uyarıyor?
Kalori bakımından yoğun olan yiyecekeleri düşük kalorili besinlere tercih etmemizin nedeni evrime dayandırılarak açıklandı. Bunu olası bir kıtlık durumu gelişmesiyle vücudumuzun aldığı bir önlem olarak düşünebiliriz. Eski zamanlarda gıdaya ulaşmak zor olduğundan dolayı bu mekanizmanın mantığı ‘bulduğun yüksek enerjili gıdayı sonuna kadar tüket ve hayatta kal’dır. Yüksek enerjili gıdalara karşı doyumsuz olmamız evrimden bize kalan bir miras gibi görünüyor. Modern insanın hayatında kıtlık söz konusu olmadığından nosiseptinin mekanizması yemekten zevk almakla sınırlı kalıyor. Yani lezzetli şeyleri yemeyi fazla abarttığınızda ve duramadığınızda suçu kolaylıkla nosiseptine atabilirsiniz. Aslında beynimizin hayatta kalmamız için geliştirdiği bu koruyucu mekanizma günümüz insanının hayatını kurtarmaktan daha çok hayatını kaydırma noktasına getirebilir. Bu içgüdü yüksek enerjili besinlere bağımlılığımızı artırıyor ve modern insanın obezite, diyabet vb. hastalıklarla mücadelesine pek olumlu katkı yapacak gibi görünmüyor. Nosiseptin mekanizmasının bloke edilmesi ile ilgili çalışmalar yapılıyor. Ve bu yapılan çalışmalar obezite ve tıkınırcasına yeme sendromu tedavisinin yanında depresyon, madde bağımlılığı, ağrı konularında nosiseptini bloke etmenin tedavi edici yönünü de incelemektedir.
Kaynakça
https://www.sciencedaily.com/releases/2019/04/190424153615.htm
J. Andrew Hardaway, Lindsay R. Halladay, Christopher M. Mazzone, Dipanwita Pati, Daniel W. Bloodgood, Michelle Kim, Jennifer Jensen, Jeffrey F. DiBerto, Kristen M. Boyt, Ami Shiddapur, Ava Erfani, Olivia J. Hon, Sofia Neira, Christina M. Stanhope, Jonathan A. Sugam, Michael P. Saddoris, Greg Tipton, Zoe McElligott, Thomas C. Jhou, Garret D. Stuber, Michael R. Bruchas, Cynthia M. Bulik, Andrew Holmes, Thomas L. Kash. Merkezi Amygdala Prepronosiseptin Ekspresan Nöronlar, Tatlandırıcı Yiyecek Tüketimine ve Ödülüne Aracılık Ediyor . Neuron , 2019; DOI: 10.1016 / j.neuron.2019.03.037
